Quy hoạch xây dựng ở Việt Nam còn tồn tại nhiều hạn chế được nêu rõ ở bài viết bên dưới; đồng thời đưa ra các giải pháp có thể khắc phục được những hạn chế đó.
Quy hoạch xây dựng có vai trò rất quan trọng trong đầu tư xây dựng và phát triển kinh tế – xã hội. Quy hoạch xây dựng phải phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội, quy hoạch phát triển của các ngành liên quan, quy hoạch sử dụng đất.
Vậy quy hoạch xây dựng là gì? Hiện trạng của công tác quy hoạch xây dựng ở Việt Nam như thế nào? Có những giải pháp gì để khắc phục được những hạn chế còn tồn tại?
Hãy cùng YouHomes tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Quy hoạch xây dựng là gì?
Quy hoạch xây dựng (QHXD) là việc tổ chức hoặc định hướng tổ chức không gian vùng, không gian đô thị và điểm dân cư nông thôn, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; tạo lập môi trường sống thích hợp cho người dân tại các vùng lãnh thổ, bảo đảm kết hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia với lợi ích cộng đồng, đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường.
Vai trò của quy hoạch xây dựng
QHXD tổ chức, sắp xếp không gian lãnh thổ, là cơ sở khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đất đai và các nguồn lực phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc điểm lịch sử, kinh tế – xã hội, tiến bộ khoa học và công nghệ của đất nước trong từng giai đoạn phát triển.
QHXD là cơ sở tạo lập môi trường sống tiện nghi, an toàn và bền vững, thỏa mãn các nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của nhân dân; bảo vệ môi trường, di sản văn hóa, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, cảnh quan thiên nhiên, giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc.
QHXD là căn cứ quan trọng cho công tác kế hoạch, quản lý đầu tư và thu hút đầu tư xây dựng; quản lý khai thác và sử dụng các công trình xây dựng trong đô thị, điểm dân cư nông thôn.
Những thành tựu và hạn chế của công tác quy hoạch xây dựng hiện nay
Không thể phủ định được vai trò của quy hoạch xây dựng trong việc phát triển kinh tế – xã hội, và đến nay công tác quy hoạch xây dựng đã gặt hái được nhiều thành tựu trong suốt quá trình thực hiện, triển khai.
Thành tựu của công tác quy hoạch xây dựng
Các quy hoạch kinh tế – xã hội của các vùng lãnh thổ và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội của 63 tỉnh thành trong cả nước đến nay đã hoàn thành về cơ bản.
Quy hoạch phát triển các khu công nghiệp (KCN) ở Việt Nam đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1107/QĐ-TTg ngày 21/8/2006 đã bổ sung 115 KCN dự kiến ưu tiên thành lập mới đến năm 2015 và 27 KCN dự kiến mở rộng; mục tiêu đưa tỷ lệ đóng góp của các KCN vào tổng giá trị sản xuất công nghiệp từ trên 24% năm 2006 lên 39-40% vào năm 2010 và tới trên 60% vào giai đoạn tiếp theo; nâng tổng diện tích các KCN đến năm 2010 lên 45.000 ha – 50.000 ha, năm 2015 lên 65.000 ha – 70.000 ha; phấn đấu đạt tỷ lệ lấp đầy các KCN bình quân trên toàn quốc trên 60%.
Tính đến 31/12/2010, cả nước đã quy hoạch và triển khai ĐTXD 28 khu kinh tế cửa khẩu, 15 khu kinh tế biển, khoảng trên 250 KCN, khu chế xuất, khu công nghệ cao.
Toàn quốc có 755 đô thị gồm 02 đô thị loại đặc biệt, 10 đô thị loại I, 12 đô thị loại II, 47 đô thị loại III, 50 đô thị loại IV, 634 đô thị loại V. Số đô thị có quy hoạch chung xây dựng được phê duyệt chiếm tỷ lệ 93%, trong đó có 100% đô thị từ loại IV (thị xã) trở lên đã có quy hoạch chung xây dựng được phê duyệt. Tỷ lệ QHXD chi tiết được phê duyệt khoảng 45%. Các dự án đầu tư phát triển các khu đô thị mới đã được triển khai trên địa bàn của 45/63 tỉnh, thành phố.
Đến 31/12/2010, cả nước có 633 dự án khu đô thị mới với tổng diện tích khoảng 103.234 ha, tập trung chủ yếu tại các đô thị từ loại III cho tới đô thị loại đặc biệt; trong số đó có 86 khu đô thị mới (13,6%) có quy mô trên 200 ha (với 18 khu đô thị mới có quy mô trên dưới 1.000 ha); có 288 khu đô thị mới (45,5%) có quy mô từ 50-200 ha, 259 khu đô thị mới có quy mô từ 20-50 ha.
Ngoài ra, còn có hàng ngàn các khu vực xây dựng dưới dạng ”khu đô thị mới” nhưng có quy mô nhỏ dưới 20 ha nằm đan xen khắp các khu vực, đặc biệt là vùng ven đô.
Những thành tựu nêu trên là kết quả của việc đổi mới công tác QHXD, linh hoạt trong việc xác định mục tiêu, định hướng, chú ý nhiều hơn đến yếu tố thị trường để cập nhật phục vụ việc lập quy hoạch, bổ sung và điều chỉnh quy hoạch kịp thời.
Vì vậy, nhiều QHXD đã bám sát với tình hình thực tế, đáp ứng được yêu cầu phát triển trong tình hình mới; đồng thời cũng là căn cứ để xây dựng các kế hoạch dài hạn, năm năm, hàng năm.
Hạn chế còn tồn tại trong công tác quy hoạch xây dựng
Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác quy hoạch xây dựng vẫn còn tồn tại một số hạn chế dưới đây:
Một là, chất lượng công tác quy hoạch chưa cao, chưa có tầm nhìn xa, công tác phân tích và dự báo về thị trường còn thiếu tin cậy; tính khả thi chưa cao, chưa phù hợp với khả năng huy động các nguồn lực để thực hiện.
Hai là, các quy hoạch phát triển đô thị, khu dân cư, hạ tầng xã hội ở các tỉnh, thành phố thiếu đồng bộ, triển khai chậm, chưa theo kịp tốc độ đô thị hóa; vẫn còn xảy ra tình trạng không đồng nhất giữa quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết.
Ba là, việc lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch đô thị chưa chú trọng đến hình thức thi tuyển. Hệ thống tổ chức cũng như đội ngũ cán bộ làm công tác quy hoạch từ trung ương đến địa phương còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng.
Bốn là, việc lập và thực hiện các quy hoạch chuyên ngành trên cùng một địa bàn còn thiếu đồng bộ, dẫn đến các dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành cũng không đồng bộ, xảy ra hiện tượng ”đào lên, lấp xuống” nhiều lần, triền miên làm nhiều tuyến phố xuống cấp ngày càng nhanh và gây lãng phí rất lớn tiền của, công sức.
Năm là, việc công bố, công khai và cung cấp thông tin QHXD chưa được thực hiện nghiêm túc. Tham gia của cộng đồng dân cư trong quá trình lập quy hoạch theo quy định tại các Điều 20, 21 Luật Quy hoạch đô thị chưa được thực hiện có hiệu quả, nhiều khi mang tính hình thức, sự vụ, thủ tục, qua loa.
Sáu là, kinh phí phục vụ cho công tác xây dựng quy hoạch chưa được cân đối và bố trí đáp ứng yêu cầu như quy định tại Điều 42, 43, 44 Nghị định số 08/2005/NĐ-CP.
Bảy là, quản lý QHXD và quản lý đầu tư theo QHXD còn nhiều yếu kém, để xảy ra tình trạng nhiều dự án không tuân theo QHXD vì lợi ích cục bộ (như chuyển đổi đất từ quy hoạch là đất dành cho công trình công cộng thành đất để xây dựng công trình dịch vụ,…) làm ảnh hưởng đến chất lượng sử dụng lâu dài không chỉ đối với một dự án mà là của cả một khu vực. Công tác kiểm tra, thanh tra thực hiện theo quy hoạch đã duyệt nhìn chung còn buông lỏng.
Giải pháp cho quy hoạch xây dựng
Dưới đây là một số giải pháp để khắc phục được những hạn chế còn tồn tại trong công tác quy hoạch xây dựng để đẩy mạnh công tác quy hoạch và nâng cao chất lượng quy hoạch
Một là, công tác quy hoạch phải được ưu tiên đầu tư đi trước để định hướng và đảm bảo tính đồng bộ trong suốt quá trình xây dựng và phát triển.
Hai là, chú trọng nâng cao chất lượng công tác quy hoạch trong tất cả các khâu, các bước triển khai để phù hợp với khả năng huy động các nguồn lực trong quá trình thực hiện.
Ba là, bảo đảm tính đồng bộ trong việc lập quy hoạch và thực hiện quy hoạch giữa QHXD với các quy hoạch chuyên ngành trên cùng một địa bàn; bảo đảm sự phối hợp tốt, có tính thống nhất cao, làm cơ sở cho việc lập và triển khai các dự án đầu tư xây dựng sau này, tránh gây lãng phí lớn và ảnh hưởng xấu đến các hoạt động kinh tế – xã hội và đời sống dân sinh khu vực.
Bốn là, ưu tiên bố trí vốn đáp ứng yêu cầu của công tác quy hoạch, bảo đảm các khâu lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch được triển khai thực hiện và hoàn thành theo tiến độ, bảo đảm sứ mệnh ”đi trước” của quy hoạch.
Năm là, đào tạo, nâng cao chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ đối với cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ thẩm định, quản lý quy hoạch;
Sáu là, thực hiện nghiêm việc công bố, công khai và cung cấp thông tin QHXD và lấy ý kiến tham gia của cộng đồng dân cư trong quá trình lập quy hoạch đô thị theo quy định tại các Điều 20, 21 Luật Quy hoạch đô thị.
Trên đây là bài viết tổng hợp những thông tin xoay quanh thực trạng của công tác quy hoạch xây dựng ở Việt Nam hiện nay và nêu ra được giải pháp khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong công tác quy hoạch xây dựng hiện nay. YouHomes mong rằng bạn đã có được thông tin bổ ích và cần thiết qua bài viết trên.
Xem thêm: Những kinh nghiệm mua nhà xây sẵn mà bất kì ai cũng phải nắm rõ